Vatican, Biblioteca Apostolica Vaticana, Reg. Lat. 140

s. IXin (Wilmart) or s. IX-X

Fleury

(see also Lindsay Rudge, Texts and Contexts: Women's dedicated life from Caesarius to Benedict, PhD-Thesis St. Andrews 2006, pp. 142-149), online.

seen on 22/23 October 2002

I+150 fol., 285x205 mm, one column

List of content (modern.) on frontpage.

Modern numbering of folios.
Carolingian minuscle with red uncial titles and initials.

Traces of use, marginal crosses and additions of interpunction, s. XIV , probably for use in lecture, e.g. on fol. 106v, 135v and 138v, but also elsewhere.

The manuscript was probably read in the convent. See remark on fol. 106v with regard to Alcuin, Sententia de laude psalmodiae: Sententia non legenda in conventus. Cf. also additions of puctuation and crosses in the margin on several pages.

The numbering of the texts on fol. 106v (LXI), fol. 108v (LXI) and fol. 112 (LXII) leads to the assumption that the texts are taken from an even larger collection of monastic texts.

Folio 150v is only half filled with text, which indicates that this was the last page of this collection. There are several ex libris remarks from different periods, pointing to Fleury. See Wilmart, pp. 341-342.

Several corrections and remarks in margin, partly in gothic script, partly modern.

The manuscript contains three parts:
  • fol. 1-2v: Two fragments of Constantius, Vita Germanii Autissiodorensis

  • fol. 3-26v: One complete and one fragmentary Collatio of John Cassian

  • fol. 27-150v: A collection of texts of diverse genres for male and female monasteries

Part 1

27 lines
Initials in margin at the beginnis of the chapter
fol. 1 damaged at the bottom, but no line is missing

fol. 1-1v
Constantius, Vita Germani Autissiodorensis, ch. 1.4-2.7: trabiculae dolatiles amiebant ... is qui furti
fol. 2-2v
Constantius, Vita Germani Autissiodorensis, ch. 3.15-17: populi et inclinatos ... aptatur. Madidus baptis

Part 2 s. IXin
Corrections of a later hand, esp. interpunktion (; and .').
29 lines, one hand.
Probably a fragment of a manuscript containing the complete third part of John Cassian's Collationes (book 18-23).

fol. 3-26v
Cassian, Collationes, book 18 and 19.1-11
details

Part 3
s. IXin
30 lines on fol. 27-74v, different hand, 28 lines on fol. 75-150.

Part 3 consists of two parts (fol. 27-74v and fol. 75-150) linked by a continuing text.

fol. 27-29: Eucherius of Lyon, Exhortatio ad monachos CPL497
PL 50, 865B - 868C 
details
fol. 29-29v: Paulinus of Aquileia, Sententia ad monachos de paenitentia
PL 103, 699B-702A
details
fol. 29v-31v: Eucherius of Lyon, Sententia ad monachos CPL 498 PL 50, 1207C-1210C
details
fol. 31v-36: Ps. Athanasius, De observationibus monachorum CPL 1155 PL 103, 665D-672B
details
fol. 36-40v: Anonymus, De ieiunio et de iona dicta dominica I quadragesimae unpublished
details
fol. 40v-44v: Ambrose, De Helia et Ieiunio, until ch. VIII.23 under the title Tractatus de ieunio CPL 137 PL 14, 731-740
details
fol. 44v-45v: Ps. Maximus of Torino, Sermo de hospitalitate, ascribed to Ambrose CPL 221 PL 57, 725-728
details
fol. 45v-51v: Ps. Jerome, Sententia ad monachos CPL 639 PL 30, 321-330
details
fol. 52-53v: Jerome Tractatus de oboedientia, ascribed to Augustine CPL 605 PL 40, 1221-1224, CCSL 78, ed. Morin, pp. 552-555    details
fol. 53v-56: Augustine, De diversis quaestionibus, ch. 71 CPL 289 PL 40, 80-83, CCSL 44A, pp. 200-207 details
fol. 56v-60: Augustine, Epistola 243 ad Letum CPL 262 PL 33, 1055-1059, CSEL 57, pp. 568-579, MS R details
fol. 60-62: Caesarius of Arles, Sermo 4 CPL 1008 CCSL 103, 21-25
details
fol. 62-64: Caesarius of Arles, Sermo 135 CPL 1008 CCSL 103, pp. 555-560, MS K2 details
fol. 64-66: Caesarius of Arles, Sermo 238 CPL 1008 SC 398, pp. 134-145, MS K2 details
fol. 66-72v:



Gregory I., Florilegium from Moralia in Hiob=Taio of Zaragoza, Sententiarum libri V
II, ch. 71
III, ch. 11
II, ch. 46-49
CPL 1268




PL 80, 806C-808B
PL 80, 862D-863C
PL 80, 845C-852A
details



fol. 72v-74v: Gregory I., Moralia in Hiob, XXXV, ch. 14.27-32 CPL 1708 CCSL 143B, pp. 1792, l. 126ff. details
fol. 74v-78: Isidore of Sevilla, Liber sententiarum III, ch. 16-22 (with few lacunas) CPL 1199 PL 83, 691-697
details
fol. 78-78v: Isidore of Sevilla, Liber synonymorum II, ch. 71-75 CPL 1203 PL 83, 861 C-862B details
fol. 78v-79: Ps.-Columbanus, Instructio 16:De homine misero CPL 1107 ed. Walker, 208-210,  MS R details
fol. 79-81: Columbanus, Instructio 3: Qualiter monachus deo placere debet CPL 1107 ed. Walker, 72-78, MS R
details
fol. 81-81v: Ps. -Columbanus, De octo vitiis principalibus CPL 1107 ed. Walker, 210-212, MS R details
fol. 81v-83: Columbanus, Instructio 11: De disciplina
CPL 1107 ed. Walker, 106-110, MS R details
fol. 83-90: Nilus, Tractatus de octo spiritibus malitiae
compare PG 79, 1145-1164 details
fol. 90v-94v: Faustus of Riez, Admonitio = Sermo 7 and monachos
CPL 963
PL. 58, 883C-887D, CSEL 21?
details
fol. 94v-98: Faustus von Riez, Sermo de admonitione monachorum CPL 963
PL 50, 850-855 details
fol. 98-101v: Eutropius, Epistola ad Petrum papam de districtione monachorum
CPL 1096 PL. 80, 15A-20A, ed. Diaz y Diaz, Anecdota Wisicotica I details
fol. 101v-105: Valerianus, Homilia 1 CPL 1002 PL. 50, 691-696
details
fol. 105-106v: Ps.-Augustine, Sermo 55: De quod scriptum est in psalmo CXVIII, author not mentioned 

PL 39, 1849-1851
details
fol. 106v-108v: Alcuin, Sententia de laude psalmodiae, author not mentioned
PL.101, 465-468
details
fol. 108v-112: Alcuin, Epistola ad pueros Sancti Martini = Ep. 131, author not mentioned
PL 101, 649-656, MGH Epp.4, 193-198 details
fol. 112-114v: Novatus, De humilitate et oboedientia CPL 1154 PL. 18, 67-70; ed. Villegas, Rev.Ben. 86 (1976), 49-74
details
fol. 114v-118v:

Evagrius Ponticus, Proverbia ad monachos


PL. 20, 1181-1186; PG 40, 1277-1282, ed. Leclercq,
Scriptorium
5 (1951), pp. 195-213
details

fol. 119-120v: Johannes Hosaureus, Homelia secundum Mattheum = Jerome?

ed. Morin, Anecd. Mareds. III, 2, 373-376 details
fol. 120v-123v: Caesarius, Epistola ad Caesariam CPL 1010
ed. Morin, CCSL 103, 129-144
details
fol. 123v-129v: Caesarius, Epistola Vereor CPL 1010
ed. Morin, CCSL 103, 129-144, SC 345, 294-336, MS K2 details
fol. 129v-131v: Teridius, Epistola ad virginem Deo dicatam, author not mentioned CPL 1011 SC 345, 418-438, MS K2 details
fol. 132-134: Ps.-Augustinus, Sermo de decem virginibus = Caesarius of Arles, Sermo 155 CPL 1009 CCSL 104, 632-635
details
fol. 134-135v: Ps.-Augustinus, Sermo decem virginibus = Caesarius of Arles, Sermo 156, beginning
CPL 1009 CCSL 104, 635-638 details
fol. 135v-137: Caesarius of Arles, Sermo 156, continuation
CPL 1009 CCSL 104, 638-641
details
fol. 137-139v: Anonymus, Admonitio ad Virgines = Caesarius of Arles, Sermo 237
CPL 1009 CCSL 104, 944-949, SC 398, 120-132, MS K2
details
fol. 139v-149: Pelagius, Epistola ad Claudiam de virginitate, author not mentioned CPL 741 CSEL 1, 225-250
details
fol. 149-150v: Evagrius Ponticus, Epistola ad virginem, author not mentioned, later added

PL 20, 1185–1188; PG 40, 1283–1286
details


Literature:
  • Reifferscheid, Biliotheca patrum Latinorum Italica, vol. 2, pp. 400 ff.
  • Wilmart, Codices Reginenses Latini, pp. 337-342
  • Mostert, The Library of Fleury, nr. 1349-1352, p. 258
  • Lindsay Rudge, Texts and Contexts: Women's dedicated life from Caesaruis to Benedict, PhD-Thesis St. Andrews 2006, pp. 142-149, online (extensive desciption).


Details


fol. 3-26v: Johannes Cassianus, Collationes
fol. 3-19v:
fol. 3: Later addition in the margin (modern, not correct): Cassianus Collat. 19.
IN NOMINE SANCTAE TRINITATIS HAE SUNT
IN HOC CODICE COLLATIONES SEPTEM
Id est abbatis piamon . de tribus generibus mona [-
chorum . Abbatis Iohannis de fine coenobitae et he [-
remitae . Abbatis penuphii de penitentiae fine . et
satisfacionis indicio. abbatis theone de remissione
quiquagensimae . Eiusdem de nocturnis illusioni [-
bus Eiusdem de anamarteto . Abbatis habraham de
mortificatione . INCIPIUNT CAPITULA
1 Capitula abbatis piamon de tribus generibus monacho [-
(...)
further: Cassian, Collatio XVIII, Chapters (SC 64, p. 10),
followed by the preface of part III of the Collationes (SC 64, pp. 8-9).


NUNC CONLATIO ABBATIS PIAMONIS.
(...)
Text of Collatio 18 with chapter numbers in the margin and titles which are not reporduced in SC.

FINIT CONLATIO ABBATIS PIAMON
DE TRIBUS GENERIBUS MONACHORUM

fol. 19v-26v:
INCIPIT ABBATIS IOHANNIS DE FINE COENOBITAE ET HEREMITAE :. INCIPIUNT CAPITULA
Chapters and Text of Collatio 19 in a similar form breaking off in ch. 11 (ed. SC 64, p. 48) with:
;;; inritationibus prouocemur Falsa aestimatione
decepti Tranquilitate Nos mentis immobilem.

back


fol. 27-29: Eucherius of Lyon, Exhortatio ad monachos
On fol. 27v and 28 several words are underlined.
INCIPIT EXHORTATIO AD MONACHOS
SANCTI EUCHERI
Quid uobis exhibeamus fratres karissimi. quod et no [-
bis dicere. et uobis audire dignum sit quid
(...)
adiuuante domino nostro iesu christo qui cum deo patre et spiritu sancto et
regnat in saecula saeculorum AMEN. EXPLICIT EXHORTATIO .:.

back

fol. 29-29v: Paulinus of Aquileia, De poenitentia ad monachos
INCIPIT SENTENTIA PAULINI AD MONA [-
CHOS DE PAENITENTIA
Interrogatio quomodo debemus agere penitentiam; Respondit [corr. sio]
Detur itaque penitentia saeculari. cuius adhuc ceruix subiugo
(...)
Ergo si in hac pelle uisa fuerit lepra . inmunda erit et nisi fu [-
erit iacinctia. aut rubra pura ad ornatum tabernaculi non erit
apta.EXPLICIT 

back

fol. 29v-31v: Eucherius, Sententia ad monachos
SENTENTIA EUCHERI AD MONA[-
CHOS DE PAENITENTIA
In hunc fere modum artifex et rector mundi deus . cum cetera ani [-
malia prona in humum fingi iusserit . solum hominem rectum
(...)
cis inbutus disciplinis deuouens militam regi saeculorum deo
per stipendia innocentis uite premia consectatur eterna.

back

fol. 31v-36: Ps. Athanasius, De observationibus monachorum
INCIPIT LIBER SANCTI ATHANASII EPISCOPI DE OBSER [-
UATIONIBUS MONACHORUM
Etsi gloriari in christo licet huius mundi principiis sitis
(...)
uiriliter agere . confortamini .omnia uestra in caritate fiant . et deus
pacis erit uobiscum EXPLICIT LIBER ATANASII EPSCOPI

back

fol. 36-40v: Anonymus, De ieiunio et de iona
INCIPIT DE IEIUNIO ET DE IONA DICTA
DOMINICA I QUADRAGESIMAE
Adest nobis splendidissimus dies . et desideratum tempus.
aduenit conuentus. Ideo opulentior congregatur
et haec omnia spes nobis expectati ieiunii preparauit
huius causa et ad paternam hodie conuenistis domum.'
et ad matris ecclesiae conuolastis amplexus. Et cum speratum
ieiunium tantum nobis diligentiam obseruationis inposuit
quatum nobis reuerentiam aduenerit donare poterit fir [-
mitatem.
(...)
deo patri goria et honor una cum spiritu sancto et nunc et semper
et in omnia saecula saeculorum AMEN.

back

fol. 40v-44v: Ambrose, De Helia et ieiunio until ch. VIII.23
INCIPIT TRACTATUS SANCTI AMBROSII DE IEIUNIO
Diuinum ad patres resultauit oraculum et [corr s.s. ut] cum
egrederentur ad bellum tuba canerent cuius sonitu
(...)
nam luxuriam sequitur inopiam . Mater est luxuriae fa [-
mis . secundum propheticum dictum . Ieiunium quietem dili [-
git . luxuriam inquietudinem . Ieiunium hostia erit deo
In christo domino nostro.
No chapter division

back

fol. 44v-45v: Ps. Maximus of Torino, Sermo de hospitalitate
INCIPIT SERMO DE HOSPITALITATE DICTUS A SANCTO AMBROSIO
Legimus in libro genesis quod abraham tribus superue [-
nientibus uiris festinus occurrit . et prostratus in fa [-
(...)
domo contineri maluit .' cur non uni animitas nostra sancta
tabernaculorum sede teneatur; finit.

back

fol. 45v-51v: Ps. Jerome, Sententia ad monachos
INCIPIUNT SENTENTIAE DE OPUSCULIS
SANCTI HIERONIMI AD MONACHOS
Alii festinant ad caelestia . et superna desiderant . alii ter[-
renis fecibus inbianes . fomenta non habent ueritatis
Si cuis habet animam uirginalem et amator est pudi [-
(...)
es terrenda est; Uino lentias currorum et comes satorum est .' non
sacerdotum; In uino enim luxuria .' in luxuria . uoluptas . in
uoluptate impuditia [corr. ss. ex. puditia] est; Non morituris quisque uicturus occidiur;

back

fol. 52-53v: Jerome, Tractatus de oboedientia
INCIPIT TRACTATUS SANCTI AUGUSTINI
DE OBOEDIENTIA
Nihil itaque sic [add. ss.] deo placet quomodo oboedientia . Cam
idem [del] maledictus fuit . et post multa saecula manet
[Remark (modern) in margin: Coll. Hom. .9. ]
(...)
facere . Et si quid facere non possum et loquor . Ideo loquor
ut qui potest facere faciat . Qui habet aures audiendi audi [-
at .' In christo iesu domino nostro cui est honor et uirtus et cetera
CCSL 78, ed. Morin, pp. 552-555 without having used this manuscript.

back

fol. 53v-56: Augustine, De diversis quaestionibus, ch. 71
SANCTI AUGUSTINI DE EO QUOD SCRIPTUM EST
INUICEM HONERA UESTRA PORTATE
ET SIC AD IMPLEBITIS LEGEM CHRISTI
Quia ueteris testamenti custodia timorem habebat.'
non potuit apertius significari noui testamenti
(...)
ingenti cura et implorata dei misericordia cogitantum est ne
christum neglegamus propter infirmum cum infirmum de [-
beamus diligere propter christum.
CCSL 44A, pp. 200-207 without having used this manuscript.

back

fol. 56v-60: Augustine, Epistola 243 ad Letum
INCIPIT EPISTOLA SANCTI AUGUSTINI AD LETUM MISSA
Domino dilectissimo et desiderantissimo fratri leto
augustinus in domino salutem. Legi epistolam quam
(...)
Headlines (in red) on:
fol. 58: DE LACEDEMONIIS
fol. 59: HIC DICIT DE HIS QUI NEGANT CHRISTUM
NON HABUISSSE MATREM
fol. 59v: HIC DICIT DE REGE QUI HABET .XX. ET DE EO
QUI HABET DECEM MILIA
(...)
super fluum putaui.' quam si quis quam te mihi eodem modo
commendare uoluisset .'
CSEL 57, pp. 568-579 with siglum R, without headlines.

back

fol. 60-62: Caesarius of Arles, Sermo 4
INCIPIT SERMO SANCTI CESARII QUALITER UERBUM
DEI DESIDERARI DEBEAT UEL REQUIRI:
Inter reliquas beatitudines quas in euangelio dominis et sal [-
uator noster enumerare dignatus est etiam hoc addidit
(...)
ad aeterna praemia peruenire. Prestante domino nostro
iesu christo qui cum patre et spiritu sancto uiuit et regnat.
CCSL 103, pp. 21-25 without having used this manuscript

back

fol. 62-64: Caesarius of Arles, Sermo 135
INCIPIT SERMO SANCTI CESARII EPISCOPI
DE UERSU PSALMI LXX
Vouete et reddite domino deo uestro quis quod potest .' uo [-
ueat et reddat . Uidete ne uoueatis et non redda [-
(...)
peruenit . et quem uiuit deo deinde respicit retro
cum ipse dimiserit
EXPLICIT.
CCSL 103, pp. 555-560 with siglum K2. The text is quite different from edition. Morin comments, in CCSL 103, p. 560: In his partim mutilus, partim religosis viri feminisve specialiter adcomodatus.

back
fol. 64-66: Caesarius of Arles, Sermo 238
ITEM SERMO SANCTI CESARII AD MONACHOS
Admonet me fratres dilectissimi amor conuersationis uestre
ut aliqua de sanctis scripturarum libris collecta uerba
(...)
in domo tua domine in secula seculorum laudabunt te . quod ipse presta [-
re dignetur qui uiuit et regnat.
SC 398, pp. 134-145, siglum K2

back
fol. 66-72v: Gregory I., Florilegium of Moralia in Hiob, partly reproduced in Taio of Zaragoza, Sententiarum libri V.
DE ELECTIS OMNIA RELINQUENTIBUS
ET CUM CHRISTO IUDICES UENIENTIBUS
In fine saeculi cum deo iudices uenient. qui nunc pro deo iniuste iudi [-
cantur. Tunc eorum lux tanto latius emicabit quanto eos nunc

Partly identified:
fol. 66-66v, l. 12: In fine saeculi cum deo ... sed amicos meos
Gregory I, Moralia in Hiob X, ch. 31.52 (CCSL 143, p. 575, Z. 4-23) with different incipit (orig: Tunc enim cum Deo...)

fol. 66v, l. 12-15: Ecce relinqunetes temporalia gloriam ... iudices uenire
XX, ch. 16.41 (CCSL 143A, p. 1033, l. 16-19)

fol. 66v, l. 15-20: Redemptor noster iudicii sententiam cum ... duodecim tribus Israel
VI, ch. 7.16, (CCSL 143, p. X, l. 10-14)

fol. 67v: DE SPONTANEA PAUPERITATE
Quisquis stimulo diuini amoris ...
X, ch. 31.52 (CCSL 143, l. 15-18)

fol. 68: DE UITA ET CONUERSATIONE MONACHORUM
Omnes monachi saeculum relinquentes . punire flendo,
V, ch. 3 (CCSL 143, p. 220, l. 2-7), without reference to monks. This quotation appears in several monastic florilegia

Other headlines:
fol. 69v: DE HUMILITATE OPERE MONACHORUM
fol. 70: DE REMISSA CONUERSATIONE MONACHORUM
fol. 72: DE TEPIDITATE MONACHORUM

back

fol. 72v-74v: Gregory I., Moralia in Hiob XXXV, ch. 14.27-32
DE LIBRO MORALI IOB
Vnde et bene subditur et dederunt ei unusquisque
(...)
caritas fulgeat quae uirtutes omnes quasi auri more cae [-
tera metalla transcendat.
CCSL 143B, p. 1792, l. 126ff.

back

fol. 74v-78: Isidore of Seville, Liber Sententiarum III, ch. 16-22 (with few lacunas)
fol. 74v: DE CONTEMPTORIBUS MUNDI ET [sic] LIBRO ISIDORI EPISCOPI
Ea quae saeculi amatoribus cura sunt, sancti uelud ad uersa
refugiunt ,' plusque aduersitatibus mundi gaudent .
quam prosperitatiubus delectentur. Alienos esse
[fol. 75: other hand, 28 lines in place of 30]
a deo quibus hoc saeculum ad omne commodum prosperat.
(...)
tempnere cupiunt mundum et motum mentis ad superna reuocare ubi se[ubis se crossed out]
Isidore, Liber sententiarum III, ch. 16.1-5 (PL 83, col. 691 D-692 A)

fol. 75: DE SANCTIS QUI A CONSORTIO MUNDI SE SEPARANT
Sancti uiri funditus saeculo renunciantes . Ita huic mundo mori
(...)
uera uitae nostrae appetunt prospera contempnunt. Ut dum
ab eis haec [ add.] uita dispicitur futura ineniatur
III, ch. 17.1-7 (PL 83, col. 692 C-603B)

fol. 75v: DE PRECEPTIS ALTERIORIBUS MONACHORUM
[in marg.:... gerant ut istis ut sua omnia<>
Alia sunt precepta quae dantur fidelibus communem
in saeculo uitam degentibus atque alia saeculi huius
(...)
Uunciat moribus prauis . semetipsum scilicet abnegat
unde et dominus qui uult inquid post me uenire abneget semetipsum'
III, ch. 18 (PL 83, col. 693C-694A)

Other headlines: fol. 75v: DE TEPORE MONACHORUM
fol. 76: DE HUMILITATE MONACHI UEL OPERE
fol. 76v: DE MONACHIS QUI CURIS SAECULI OCCUPANTUR
fol. 77: DE HIS QUI MUNDI AMORE PREPEDIUNTUR
(...)
ipsum ac perat. cuctaque bona amittat
quae recte agendo obtinuerat
III, ch. 20, 19, 21, 22 (PL 83, col. 694-697)

back
fol. 78-78v: Isidore of Sevilla, Liber Synonymorum II, ch. 71-75
DE LIBERO SOLI LOQUIORUM ISIDORI
Curiositas periculosa praesumptio est. Curiositas dam [-
nosa peritia est. In ertem prouocat . in fabulas sacrilegas .
(...)
in malum ei qui agit malum facientem et obsequentem par poe[-
na constringit.
PL 83, col. 861 C-862B
back
The following works ascribed to Columbanus are presented as one text. The same collection appears (as an emendated copy of this manuscript) in Paris BN lat 17188, s. XVII.
fol. 78v-79: Columbanus, Instructio 16

INCIPIT ORDO LECTIONUM OFFICII
SANCTI COLUMBANI ABBATIS
Cogita non quid es miser homo sed quid eris qua quod es
momentum est. et quod eris semper .' Non sis ergo tibi
(...)
diam uanam gloriam . inuidiam . quae melius fuerat si perdi [-
disses licet si nihil accepisses
ed. Walker, Columbani opera omnia, pp. 208-210 with siglum R

back
fol. 79-81: Columbanus, Instructio 3
QUALITER MONACHUS DEO PLACERE DEBET
Quid in mundo obtime est auctori eius placere quid est eius
uoluntas complere quod iussit hoc est recte uiuere .
(...)
tamen credes ei qui uidit . Uerax est enim dominus noster iesus christus
cui est honor et gloria in saecula saeculorum .'
ed. Walker, Columbani opera omnia, pp. 72-78 with siglum R

back
fol. 81-81v: Ps.-Columbanus, De octo vitiis principalibus
DE OCTO UITIS
Octo sunt uitia principalia quae merguntur [del. ur] hominem
in interitum. Id sund gula . fornicatio. cupiditas . ira . tris[-
(...)
et quem superbiae uitium praemit uera humilitate et cordis
contritione per dei timorem uincuntur
ed. Walker, Columbanus Opera omnia, pp. 210-212 with siglum R

back
fol. 81v-83: Columbanus, Instructio 11
DE DISCIPLINA
Moyses in lege scripsit Fecit deus hominem ad imaginem
et similitudinem suam. Considerate quaeso dicti
(...)
Dominus noster et salvator iesus christus qui dignatus est dare pacem et con [-
ditor et caritas cui gloria in saecula saeculorum
ed. Walker, Columbanus Opera omnia, pp. 106-110 with siglum R

back
fol. 83-90: Nilus, De octo principalibus vitiis
INCIPIUNT DICTA UENERABILIS FAMULI
DEI NILI MONACHI DE OCTO PRINCIPIALIBUS UITIIS
Principium fructus flores et principium actualis uitae
abstinentia . qui continet uentrem minuet uita . Nam
(...)
Headlines:
fol 84: INCIPIT DE FORNICATIONIS UITIO
fol: 85v: INCIPIT DE FILARGIRIA
fol: 86v: INCIPIT DE IRACUNDIA
fol. 87: INCIPIT DE TRISTITIA
fol. 88: INCIPIT DE ACCIDIA
fol. 88v: INCIPIT DE UANA GLORIA
fol. 89v: DE SUPERBIA
(...)
mauit utrosque noli contempnere humiliem . staten in te firmior super terram
qui autem aliquantum se arbitratur sic eciderit conterretur
PG 79, col. 1145-1164 gives another Latin translation.

back
fol. 90v-94v: Faustus of Riez, Admonitio
INCIPIT AMMONITIO FAUSTI EPISCOPI
Instruit nos atque hortatur sermo diuinus qualiter nos accinge [-
re debeamus ad inquirenda promissa sua et obtinenda
(...)
Cui est honor uirtus et gloria potentia et claritas et magnificentia
et imperium et nunc et semper et in cuncta saecula saeculorum. Amen .
PL 50, col. 883C-887D

back
fol. 94v-98: Faustus of Riez, Sermo de admonitione monachorum
INCIPIT SERMO SANCTI FAUSTI DE ADMO [-
NITIONE MONACHORUM
Si quando terrae operarius et ruris cultor agrum suum semibus
preparat non sibi sufficit rudem campum . furti uomere
(...)
cata sed aeterna innocentia inuilata uistitia inconcussa secu [-
ritas . haec sempiterna felicits
PL 50, col. 850-855

back
fol. 98-101v: Eutropius, Epistola ad Petrum Papam
EPISTOLA PATRIS NOSTRI ETROPII ABBA [-
TIS AD PETRUM PAPAM DE DISTRICTIONE
MONACORUM ET RUINA MONASTERIORUM DIRECTA ROMAE
Omnipotens dominus pro sua misericordia humanos miseratus errores .
per morsen sanctissimum uirum nobis certissimum prebuit do [-
(...)
tatis suae uitio offendat et cadat nec in aliquo uacillet aut
nutet quod deus omnipotens sua dextera protegit et confortat ' amen.
PL. 80, col. 15A-20A

back


fol. 101v-105: Valerianus, Homilia 1
In marg: Augustini
INCIPIT LIBER SANCTI UALERIANVM CIMIL [-
LENSIS EPISCOPI [corr.UM] DE BONO DISCIPLINAE
Multi qui sane doctrinae aduersantur . iustitiam culpant
etdisciplinam imperium esse iudicant . ac rationabi [-
(...)
Elaborabimus ut ea que religiosis actibus conpetunt . sequen [-
ti tempore disseramus .
PL. 50, col. 691-696

back
fol. 105-106v: Ps.-Augustinus, Sermo 55, De quod scriptum est in psalmo CXVIII
In margin (modern): S. Augustini append. 7
CXVIII
DE QUOD SCIPTUM EST IN PSALMO .'
BONITATEM ET DISCIPLINAM LXVIII
Inter cetera quibus beatus dauid infirmitatibus nostrarum medetur
animarum sub quadam trinitatis regula orandi nos formam
(...)
tis nostrae iudicio scire possimus qualiter in nobis esse possit
et districtior bonitas et b[corr.]landior disciplina .
PL. 39, col. 1849-1851

back


fol. 106v-108v: Alcuin, Sententia de laude psalmodiae 
from De psalmorum usu
In margin, s. XII: sententia non legendam in [con]uentus LX
SENTENTIA CUIUS DE LAUDE PSALMODIAE
Quia etiam prophetiae spiritus non semper eorum mentibus
presto est quatenus cum hunc non habent se hunc
(...)
mis inuenies . si intima mente perscruteris et ad medullam inti [-
mi intellectus per dei gratiam perueneris .
PL.101, col. 465-468

back


fol. 108v-112: Alcuin, Epistola ad pueros Sancti Martini=Epistola 131
LXI.
EPISTULA CUIUSDAM AD ADOLESCENTULOS MISSA
Dilectissimis in christo filiis bonaeque spei adolescentulis
qui in ecclesia deo iesu deseruire uidentur atque ab ec [-
(...)
mini interris . eorum prosperitatis mercedem habeatis per [-
petuam in caelis.
PL 101, col. 649-656
MGH Epp.4, pp. 193-198

back

fol. 112-114v: Novatus, De humilitate et oboedientia
LXII .
DE HUMILITATE ET OBOEDIENTIA ET DE CAL [-
CANDA SUPERIBIA SENTENIA NOUATI SED CA [-
THOLICI RES
Secularibus aliter in ecclesia loquimur . aliter uobis loqui
debemus . Illis loquimus aliquando res quae sonum habeNT
et uirtutem non habent. Delectantur enim tam quam in [-
(...)
namque habemus . et in ipsis sanctis scripturis et in fratribus nostris
qua que cumque uiam humilitatis tenuit proficit et non perit.
PL. 18, col. 67-70
Villegas, Rev.Ben. 86 (1976), 49-74

back



fol. 114v-118v: Evagrius Ponticus, Proverbia ad monachos
INCIPIUNT PROUERBIA EUAGRII EPISCOPI AD EOS
QUI IN CENOBIIS ET XE[corr.]NODOCHIIS
HABITANT FRATRES
Heredes dei .' audite uerbum dei ; coheredes autem chrsti sus[-
cipite dicta christi Ut detis eat cordibus filiorum uestrorum ;
(...)
in domino manifesta prouerbia .' et ne obliuis camini humilis
anime meae in tempore orationis .'
EXPLICIT
PL 20, col. 1181-1186; PG 40, col. 1277-1282

back
fol. 118v-120v: Johannes Hosaurei, Homelia secundum Mattheum=Jerome
HOMELIA SECUNDUM MATTHEUM
LIBRI IOHANNIS HOSAUREI
Vae mundo ab scandalis necesse est enim uit ueniant scan [-
dala . Uerumtamen uae homini illi perquem scanda [-
lum uenit ; Uidetur quidem specialiter designare
iudam . quoniam necesse est ut patiatur dominus iesus nisi enim
(...)
diant ad seruitutem domini . hoc est imperatori tuo .' Cui . est glo [-
ria in saecula saeculorum . AmeN

ed. Morin, Anecd. Mareds. III, 2, 373-376

back
fol. 120v-123v: Caesarius of Arles, Epistola ad Caesariam
INCIPIT EPISTOLA SANCTI CAESARII EPISCOPI ARELATEN [-
SIS AD CAESAREAM ABBATISSAM EIUSQUE CONGREGATIONEM
Coegisti me famula dei . ac uenerabilis in christo soror . et crebrius
petitionibus extorsisti . potiusquam rogasti . ut qualem
(...)
haec angelorum et donanda consortio regnum acceptura
celorum et in perpetuo mansura cum christo .
ed. Morin, CCSL 103, pp. 129-144

back
fol. 123v-129v: Caesarius of Arles, Epistola Vereor
CAESARIUS EPISCOPUS MINIMUS OMNIUM SERUORUM DEI
FAMULUS CESAERIAE SANCTAE SORORI ABBATISSE UEL OMNI
CONGREGATIONIS SUAE IN CHRISTO ETERNA SALUTEM
Vereor uenerabiles in christo filiae ne dum uobis pro con [-
seruanda quiete . uel pudicitia rustico imperitoque
(...)
conuertetur in gaudium . Non temporale sed eternum uigeatis
in christo sanctae ac uenerabiles femine
ed. Morin, CCSL 103, pp. 129-144, SC 345, pp. 294-336, MS K2

back
fol. 129v-131v: Teridius, Epistola ad virginem
EPISTOLA ORTATORIA AD UIRGINEM DEO DEDICATAM
O profundum diuiciarum sapientiae et scientiae dei . et quis
cognouit sensum domini .' quis enim existimare potest . in die [-
(...)
domino tuo. mentem tuam regnentem [del. m] et cunctas uias tuas dispo [-
nente . qui in trinitate perfecta . uiuit et regnat deus in saecula saeculorum amen .
SC 345, pp. 418-438, MS K2

back
fol. 132-134: Ps. Augustine, Sermo de decem virginibus = Caesarius of Arles, Sermo 155
Crosses in the margin
INCIPIT SERMO DE DECEM UIRGINIBUS
IN lectione quae nobis recitata est fratres dilectissimi audiuimus dominum
dixisse . Simile est regnum caelorum decem uirginibus quae
(...)
ad spiritales nuptias introimus .si audi remerebimur . euge serue
bone et fidelis intra in gaudium domini tui . quod ipse prestare dignetur .
CCSL 104, pp. 632-635

back
fol. 134-135v: Sermo de decem virginibus = Caesarius of Arles, Sermo 156, beginning
Crosses in the margin
ITEM SEQUENTIA EIUSDEM
IN LECTIONE EUANGELICA QUAE NOBIS DE DECEM
uirginibus recitata est fratres dilectissimi dictum est quod omnes uir [-
gines ornauerunt lampades suas . sed fatuae non habuerunt
(...)
peruenire .' uel omnium peccatorum indulgentiam mereantur
accipiere prestante domino nostro iesu christo
CCSL 104, 635-638

back
fol. 135v-137: Sermo de decem virginibus = Caesarius of Arles, Sermo 156, continuation
SI UIS HOC EAM DIVIDE
Virgines uero qui integritatem corporis deo auxiliante
cstodiunt totis uiribus cum dei adiutorio . laborare con
(...)
recta prestante domino nostro iesu christo qui cum patre et spiritu sancto uiuit et reg [-
nat deus in saecula saeculorum amen .
CCSL 104, 638-64

back
fol. 137-139v:  Admonitio ad virgines = Caesarius, Sermo 237
INCIPIT AD UIRGINES QUAE TAMEN ET IN ADMO[-
NITIONE MONACORUM COMMUTARI POTEST
Si diligenter adtenitis uenerabiles filiae euidenter ag[-
noscitis quod nullus homo sibi soli uiuit nullus sibi soli
(...)
uestra uel peccatorum indulgentia concedatur . presante domino qui cum
patre et spiritu sancto uiut et regnat in saecula saeculorum . amen
PL 50, col. 1209-1212; PL 67, col. 1072-1075A); CCSL CIV, pp. 944-949, SC 398, pp. 120-132 (male version)

back

fol. 139v-149: Pelagius, Epistola ad Claudiam de virginitate
Modern remark in the margin:
S. Athanasii
ut habet regula
sanctimoniali
um coenubii
Aquisgrani
Tomo 2 Conc.
Gall. pag. 413

ITEM AD UIRGINES
Quantum in caelestibus beatitutdinem uirginitas sancta possideat
propter scripturarum testimonia ecclesiae etiam consuetudine edo [-
(...)
ex tua conuersatione transfundi .' ut dum te imitari concupiscit dei sacri [-
ficio et ipse sit dignus.
FINIT AD UIRGINES
CSEL 1, pp. 225-250. Here ascribed to Sulpicius Severus

back
fol. 149-150v: Evagrius Ponticus, Sententia ad virginem
[In the margin (later):EVAGRII monachi]
INCIPIT AD UIRGINES
Dilige dominum et amabit te. et serui illi et inluminabit cor tuum.
honora matrem tuam sicut matrem christi et ne ex asperes
(...)
uerbi autem haec seruent cur tuum memento christi custodientis te
ut ne obliviscaris adorandam et unius substantiae trinitatem.
back
PL 20, col 1185–1188; PG 40, col. 1283–1286

back